Vandaag een bijdrage over het probleem van "no shows" in huisartspraktijken, waar patiënten niet komen opdagen voor afspraken. Hoewel boetesystemen voor de hand lijken te liggen, zijn er verschillende oorzaken voor no shows, zoals anonimiteit van invalartsen, onzekerheid bij patiënten, en zorgen over behandelkosten. Effectievere strategieën omvatten het sturen van herinneringen, consultvoorbereiding, telefonisch contact met risicogroepen (zoals Zuyderland's AI-programma doet), nabellen van niet-verschenen patiënten, en pragmatisch overboeken van afspraken. Een goede relatie met de patiëntenpopulatie kan het probleem verminderen.
De foto bij deze tekst is uiteraard door Chat GPT gemaakt. Maar in menig huisartspraktijk hangt een soortgelijk a4tje waar de machteloosheid vanaf druipt. Gezellig oogt dat niet in de wachtkamer, en de vraag is of het helpt.
Het is wellicht een geruststellende gedachte dat we qua no shows onderdeel zijn van een maatschappelijk trend. Ook restaurants en kappers lopen er tegenaan. En in onze sector kampen poliklinieken met hetzelfde probleem. We bevinden ons dus in goed gezelschap.
Een boetesysteem, zoals de LHV voorzichtig adviseert, lijkt voor de hand liggend. Maar als je kijkt naar de oorzaken van no shows is enige terughoudendheid op zijn plaats. Want waarom komen mensen niet op hun afspraak?
Deels speelt toegenomen anonimiteit een rol. Als je geen idee hebt welke invalarts je vandaag precies teleurstelt is het makkelijker wegblijven. Soms staat onzekerheid aan de basis. Neem het meisje dat tot twee keer toe niet opdaagt -heel irritant - maar de derde keer, als ze wel de stap durft te zetten, beschaamd over de pil te begint. Steeds vaker zijn het de behandelkosten waar mensen tegenop zien. Een boete vergroot juist hun problematiek.
Is een geldstraf dan een slecht idee? Niet per se, maar het is wel verstandig zoiets te combineren met andere strategieën. Zo helpt het als je vooraf eenherinnering stuurt. Sommige collega's combineren dat zelfs met consult voorbereiding. Heel nuttig, maar lang niet iedereen maakt gebruik van dit soort mogelijkheden.
Zuyderland gaat zelfs een stap verder. Het Limburgse ziekenhuis heeft eenAI-programma ontwikkeld waarmee het mensen met een risico op no show vooraf identificeert. Zij nemen een dag voor de afspraak telefonisch contact op met deze groep. ‘U weet dat u morgen wordt verwacht?’ De resultaten zijn prima.
Op termijn zal een dergelijk AI-programma ongetwijfeld onderdeel worden van hetHIS. Tot het zover is kan een doktersassistente die de populatie goed kent uitkomst bieden. Een blik op het spreekuur van de volgende dag en zij ziet wellicht direct wie een risico vormen. Is het te veel moeite deze twee of driemensen telefonisch even te herinneren aan hun afspraak?
Achteraf bellen kan ook geen kwaad. Wie is niet gekomen? En waarom niet? Op die manier krijg je een beter beeld van het veelkoppige monster dat no show is. DePatiëntenfederatie Nederland heeft waarschijnlijk gelijk dat een goede relatie met je populatie het aantal no shows vermindert. Wat dat betreft is achterafbellen sowieso een goede investering.
Wat ook helpt? Anticiperen. Er zijn collega's die expres te veel patiënten inplannen voor hun spreekuur. Als er een paar niet op komen dagen, zoals doorgaans gebeurt, trekt dat de boel weer recht. Een boeiende vorm van pragmatisme vind ik dat.
